News detail

    Sans eux, ni hockey de haut niveau, ni finales à sensation.

Elles s’appellent Céline, Magali et Thalia. Ils s’appellent Laurent, Michael et Thibault. Et le week-end du 7 et 8 mai était également leur week-end de finales. Si vous êtes observateur, lors d’une rencontre de hockey, vous remarquerez qu’il n’y a pas que deux équipes sur le terrain. Mais qu’une troisième équipe, vêtue de rose, de jaune ou de vert est tout aussi présente et tout aussi impatiente d’entendre le premier coup de sifflet. A un détail près, c’est généralement eux qui donnent ce top départ.

Avant les finales, le championnat.

Avant de détailler le week-end de clôture des championnats 2021-2022, il est important d’aborder cette saison particulière avec ces acteurs de premier plan. Comment décrire cette saison de retour à la normale après une longue période pleine de chamboulements et d’incertitudes ? Les qualificatifs employés par les arbitres sont nombreux ; Palpitante, excitante, intense, indécise, ou encore disputée. Que cela soit chez les Dames ou chez les Messieurs, il aura fallu attendre les derniers week-ends, les derniers dénouements pour que se dessine le carré final, et ensuite des duels qui se donneraient rendez-vous à Louvain-la-Neuve. Du côté Messieurs, la liste des prétendants était étonnamment longue. Il était pratiquement impossible de prédire théoriquement le vainqueur avant qu’un match ne se déroule. Même intensité chez les Dames, bien qu’une équipe ai dominé le championnat, le reste des places étaient disputée chaque dimanche midi. Si ces rivalités ont offert aux spectateurs une saison riche et excitante. Côté arbitral cela a tout d’abord été intéressant mais également parfois compliqué à gérer. Suite au départ de quelques cadres, les référés présents se sont vus promus aux postes de cadres et devaient bien souvent accompagner de jeunes arbitres sur des matchs à enjeux. De ce nouveau rôle couplé avec des rencontres aux résultats surprises résulte une saison exceptionnelle niveau intensité et qui confirme à quel point le championnat belge à se place dans la liste des nations patronnes du hockey.

   Un objectif, une reconnaissance, un moment intense !

Quand on demande aux six arbitres ce qu’a représenté leur présence lors de ce week-end de finales, trois éléments ressortent. Tout d’abord le fait qu’il s’agit clairement et unanimement d’un objectif pour chacun d’entre eux. Bien qu’il y ai une véritable cohésion entre les différents membres de cette troisième équipe, il y réside aussi une sorte de compétition, ceux-ci sont coachés, s’entrainent, se comparent, s’ajustent grâce aux analyses. Être sélectionné afin de participer à cette clôture est dans un coin de leur tête dès la première rencontre du championnat. Une autre réponse revient de manière unanime, la reconnaissance d’un travail de longue durée. En effet, la préparation et le travail, souvent personnel, de chacun est récompensé en voyant son nom sur la liste des sélectionné mais également en montant sur le tapis vert le jour J. Finalement, la dernière réponse qui rallie les votes à la question de ce que signifiait pour eux ce week-end est le fait de partager un moment particulier avec leurs collègues et amis, les autres arbitres. Preuve supplémentaire que ce groupe incarne toutes les caractéristiques d’une équipe.

Des rencontres pas comme les autres…

Les proches présents dans les tribunes, les nombreux messages d’encouragements, l’une d’entre eux qui recevaient à domicile, voilà des éléments qui marquaient d’autant plus le goût particulier de ces rencontres. D’un point de vue plus professionnel, il y a également la présence de deux arbitres supplémentaires par match, l’un à la vidéo et l’autre de réserve sur le bord du terrain. Ces deux fonctions ne sont pas présentes dans nos championnats nationaux. Il a fallu apprendre, comprendre et apprivoiser ces deux fonctions. L’une est régie par un protocole strict de réponses et d’interventions, l’autre nécessite une véritable concentration sur le dérouler du match afin de pouvoir monter sur le terrain avec le même état d’esprit que son binôme, en ayant un vécu égal des faits de match déjà déroulés. Une autre variable est sans conteste la présence du public. En nombre tout d’abord, la journée du dimanche était sold-out, ce qui peut évidemment impressionner quel que soit l’expérience. Mais la présence de véritable kop de supporters, grimés aux couleurs de leur club, cela influence tout autant l’ambiance et le sens des rencontres. Il n’y a pas qu’au football que le douzième homme a son importance. Aux premières lignes, les arbitres doivent gérer cette tension, souvent bon enfant, dans la rencontre qu’ils orchestrent. Un dernier élément qui marque l’ensemble des représentants du corp arbitral interrogé sont les line-up agrémentés d’une brabançonne vibrantes. Ce moment restera dans leur esprit très longtemps.

La place et le rôle de cette troisième équipe.

Les membres de cette troisième équipe sont également des joueurs de hockey, encore actif ou non. Certains d’entre eux ont vu sur le terrain certains anciens co-équipiers ou adversaires et chacun d’eux ont pu côtoyer les différents groupes tout au long de l’année. Comment abordent-t-ils dès lors leur place lors de ces finales et autres matchs au sommet ? Niveau préparation, chacun sa technique. Du match abordé « comme un autre », aux préparatifs sur mesure en passant par une routine perturbée par les changements d’heures, il y a autant de façon de faire que d’arbitres. Cependant ils s’accordent sur le rôle qu’ils souhaitent occuper sur le terrain ; « Un bon arbitre est un arbitre qu’on ne voit pas » la phrase est lancée. Que la rencontre se déroule en se focalisant sur le jeu des vingt-deux protagonistes et non sur les décisions des hommes aux sifflets, voilà ce qui leur importe en premier lieu. Ils le savent, sans eux, un match ne peut se dérouler, cependant si à la fin des septante minutes peu se rappellent qui a sifflé la rencontre, ce n’est pas plus mal, c’est que le job a été fait et bien fait.

Ce fût le cas durant ce week-end de début de mai 2022, ils étaient douze arbitres à occuper un poste crucial lors d’un des matchs. Mais ils sont bien plus nombreux présents tous les week-ends sur les différents terrains du pays à orchestrer les rencontres de tous niveaux. Dont certainement plusieurs ont dans le coin de leur tête, l’espoir d’un jour arbitrer une finale de la ION League Hockey.

Entretiens croisés avec Thalia Bellemans, Thibault Bigaré, Laurent Dooms, Michael Dutrieux, Céline Martin-Schmets et Magali Sergeant.

Ethel Van Diest

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De scheidsrechters van de finale.

      Zonder hen, geen hockey op topniveau, geen bloedstollende finales.

Céline, Magali en Thalia. En ook Laurent, Michael en Thibault. Het weekend van 7 en 8 mei was ook hun finaleweekend. Wie tijdens een hockeymatch goed kijkt, ziet dat er eigenlijk meer dan twee teams op het veld staan. Een derde team, in roze, gele of groene outfit, is net zo aanwezig en wil net zo graag het eerste fluitsignaal horen. Op één detail na: zij zijn het meestal die het startsein geven.

Vóór de finales, het kampioenschap.

Alvorens in detail te treden over het slotweekend van de kampioenschappen 2021-2022 is het belangrijk om dit specifieke seizoen te bespreken met deze hoofdrolspelers. Hoe kunnen we dit seizoen van terugkeer naar de normale gang van zaken na een lange periode van onrust en onzekerheid omschrijven? Woorden schoten de scheidsrechters alvast niet tekort: spannend, opwindend, intens, onbeslist, of zelfs betwist. Of het nu bij de dames of bij de heren was, het was wachten op de laatste weekends, de laatste uitslagen, tot de final four vorm kreeg, en dan tot de duels in Louvain-la-Neuve. Bij de mannen was de lijst met kanshebbers verrassend lang. Het was vrijwel onmogelijk om theoretisch de winnaar te voorspellen voordat een wedstrijd plaatsvond. Bij de dames was het net zo intens: hoewel één ploeg het kampioenschap domineerde, werden de overige plaatsen elke zondagmiddag betwist. Hoewel deze rivaliteiten een rijk en spannend seizoen hebben opgeleverd voor de toeschouwers, was de scheidsrechterlijke kant zeker net zo interessant. Maar soms ook bijzonder ingewikkeld. Na het vertrek van een aantal managers werden de aanwezige referees gepromoveerd tot leidinggevende functies en moesten zij vaak jonge scheidsrechters begeleiden bij wedstrijden waar veel op het spel stond. Deze nieuwe rol, gekoppeld aan enkele verrassende resultaten, resulteerde in een bijzonder intens seizoen en bevestigde de plaats van het Belgisch kampioenschap in de lijst van toonaangevende hockeylanden.

Een doel, erkenning, een intens moment!

Toen de zes scheidsrechters werd gevraagd wat hun aanwezigheid tijdens het finaleweekend voor hen betekende, kwamen drie punten naar voren. Ten eerste het feit dat dit duidelijk en unaniem een doel is voor elk van hen. Hoewel er een echte cohesie bestaat tussen de verschillende leden van dit derde team, is er ook een soort competitie, ze worden gecoacht, ze trainen, ze vergelijken zichzelf, ze passen zich aan op basis van analyses. Geselecteerd worden om deel te nemen aan deze finale zit in hun achterhoofd vanaf de allereerste wedstrijd van het kampioenschap. Een tweede punt waarover ze het unaniem eens zijn: de erkenning van langdurig werk. De voorbereiding en het, vaak persoonlijke, werk van elk van hen wordt immers beloond door zijn of haar naam op de lijst van de geselecteerde kandidaten te zien staan, maar ook door op de dag zelf op de groene loper te staan. Het laatste antwoord dat de stemmen trekt op de vraag wat dit weekend voor hen betekende, is het feit dat ze een bijzonder moment delen met hun collega's en vrienden, de andere scheidsrechters. Nog een bewijs dat deze groep alle kenmerken van een team heeft.

Wedstrijden als geen ander...

De op de tribune aanwezige familieleden, de vele aanmoedigingen, een bezoek aan huis bij een van hen, dit alles gaf des te meer de bijzondere sfeer van deze wedstrijden aan. Vanuit een meer professioneel oogpunt zijn er ook twee extra scheidsrechters per wedstrijd, één bij de videocamera en één aan de zijlijn als reserve. Deze twee functies komen in onze nationale kampioenschappen niet voor en moesten dus aangeleerd, begrepen en onder de knie gekregen worden. De ene functie wordt beheerst door een strikt protocol van reacties en interventies, de andere vereist een echte concentratie op het verloop van de wedstrijd om met dezelfde gemoedstoestand als zijn of haar collega het veld op te kunnen gaan, met een gelijke beleving van de reeds ontwikkelde feiten van de wedstrijd. Een andere variabele is zeker de aanwezigheid van het publiek. Allereerst in aantal, zondag was sold out, wat natuurlijk indrukwekkend kan zijn, ongeacht ervaring. Maar een tribune vol supporters, uitgedost in de kleuren van hun club, heeft evenveel invloed op de sfeer en het gevoel tijdens de wedstrijden. Niet alleen in het voetbal is de twaalfde man belangrijk. Op de frontlinie moeten de scheidsrechters deze spanning, die vaak goedmoedig is, in goede banen leiden in de wedstrijd die zij orkestreren. Een laatste punt die opvalt bij alle ondervraagde vertegenwoordigers van het scheidsrechterskorps zijn de line-ups op de tonen van een bruisende Brabançonne. Een onvergetelijk moment dat nog lang zal blijven hangen.

De plaats en rol van dit derde team.

De leden van dit derde team zijn ook hockeyers, al dan niet nog actief. Sommigen van hen hebben enkele van hun vroegere teamgenoten of tegenstanders op het veld gezien en elk van hen kon het hele jaar door met de verschillende groepen werken. Maar hoe gaan zij dan om met hun plaats in deze finales en andere topwedstrijden? Wat de voorbereiding betreft, heeft iedereen zijn eigen techniek. Van de wedstrijd die "als elke andere" wordt beschouwd tot op maat gemaakte voorbereidingen en een routine die wordt verstoord door uurwijzigingen: er zijn evenveel stijlen en methoden als er scheidsrechters zijn. Ze zijn het echter eens over de rol die zij in het veld willen spelen: "Een goede scheidsrechter is een scheidsrechter die je niet ziet", luidt het. Wat zij vooral willen is dat de wedstrijd wordt gespeeld met de nadruk op het spel van de 22 spelers en niet op de beslissingen van de mannen of vrouwen met het fluitje. Zij weten dat zonder hen een wedstrijd niet kan doorgaan, maar als aan het eind van de 70 minuten weinigen zich herinneren wie er heeft gefloten, is dat niet erg, want de klus is geklaard en goed geklaard.

En zo geschiedde het tijdens dit weekend begin mei 2022, toen twaalf scheidsrechters zich in een cruciale positie bevonden tijdens een van de wedstrijden. Maar er zijn er nog veel meer die elk weekend op de talrijke velden van het land aanwezig zijn om wedstrijden van alle niveaus te orkestreren… waarvan er zeker een aantal stiekem de hoop koesteren ooit een finale van de ION League Hockey te kunnen scheidsrechteren.

Interviews met Thalia Bellemans, Thibault Bigaré, Laurent Dooms, Michael Dutrieux, Céline Martin-Schmets en Magali Sergeant.